Ăn chay được biết đến là một trong những tín ngưỡng và là văn hóa truyền thống lâu đời của các nước Á Đông. Và trong đó có Việt Nam. Dù bất kỳ mục đích ăn chay nào thì điều này cũng được nhiều người hưởng ứng và đón nhất. Bạn có thể ăn chay vì làm một việc ý nghĩa hay là ăn chay để tốt cho sức khỏe hơn. Bài viết hôm nay sẽ giúp bạn hiểu thêm về ẩm thực chay và những lợi ích của nó mang lại nhé.
1. Ẩm thực chay là gì? Ẩm thực chay ảnh hưởng đến cuộc sống như thế nào?
Ẩm thực chay được biết đến là thực đơn ăn uống nói không với những sản phẩm được làm từ động vật. Và trong ẩm thực chay chỉ có các thành phần từ thực vật. Sẽ có một số kiểu ăn chay được sử dụng trứng, sữa và mật ong. Nhưng hoàn toàn không sử dụng các loại thịt, hải sản và một số bộ phận thu được sau quá trình giết mổ.
Ăn chay không chỉ dành cho các nhà tu hành mà nó hiện đang trở thành xu hướng mới trong xã hội này. Ngoài về vấn đề ẩm thực, mọi người lựa chọn ăn chay để tìm kiếm được sự an yên trong cuộc sống. Giúp cho mọi người tìm được nơi thích hợp để tĩnh tâm suy nghĩ, giải tỏa những muộn phiền trong cuộc sống hiện nay. Chưa kể, ăn chay còn giúp bạn bảo vệ được sức khỏe trước bệnh tật và những loại thực phẩm độc hại. Và ẩm thực chay còn là một trong những yếu tố góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ một số loài động vật đang mai một vì bị con người khai thác quá nhiều.
2. Sự ra đời và hình thành của ẩm thực chay
Ăn chay và ẩm thực chay vốn đã vô cùng quen thuộc với mọi người. Nhưng không mấy ai biết về nguồn gốc của loại hình ẩm thực này. Theo một số nguồn tài liệu được lấy từ tác phẩm “ Trung Quốc Phật giáo sử”. Thì vấn đề ăn chay được bắt nguồn từ vua Lương Võ Đế. Vị vua này được biết đến là một người sùng bái Đạo Phật và đã để lại rất nhiều công trình đồ sộ cho Trung Quốc.
Ông đã ban hành nhiều phát lệnh bắt buộc các Tăng Ni phải ăn chay triệt để. Từ đó mà các Tăng Ni ở Trung Quốc đều ăn chay cho đến nay. Nhờ tác động từ Trung Quốc nên một số quốc gia lân cận cũng bắt đầu chịu ảnh hưởng bởi tín ngưỡng Phật Giáo. Và Việt Nam cũng thuộc một trong số đó.
Ở phương Tây thì nhà bác học nổi tiền Albert Einstein đã nói : “ không gì ích lợi cho sức khỏe của con để có cơ hội sống lâu trên quả địa cầu này bằng cách ăn chay”. Còn đối với nhà thi sĩ, danh họa nổi tiếng Leonardo Da Vinci thì ẩm thực chay chính là đạo đức của con người. Ẩm thực chay tránh được những tội ác khi sát sinh các loài động vật khác. Theo quan niệm của ông thì những người sát sinh là những người không coi trọng sinh mạng của các sinh vật khác. Thì cũng không xứng đáng là con người.
3. Những hình thức ăn chay hiện nay
Tùy theo từng mục đích thì ẩm thực chay thường có các dạng như sau:
Ăn chay Ovo – Lacto: trong khẩu phần ăn này phải kể đến những sản phẩm từ thực vật và có cả trứng, sữa.
Ăn chay Ovo: riêng ăn chay theo kiểu Ovo là những sản phẩm từ thực vật và có trứng nhưng không sử dụng sữa.
Ăn chay Lacto: Khẩu phần ăn chính là những sản phẩm từ thực vật và có sữa nhưng không sử dụng trứng.
Ăn chay bán phần được xem là hình thức uyển chuyển, kiêng các loại thịt đỏ như bò, cừu nhưng vẫn ăn các loại gia cầm, cá và các loài động vật có vỏ như tôm, cua. Người ăn chay bán phần thực hạn chế việc tiêu thụ thức ăn từ động vật và sử dụng thực vật để làm nguyên liệu chính trong mỗi bữa ăn hàng ngày.
Ăn chay thuần là khẩu phần ăn chỉ có các sản phẩm nguồn gốc thực vật, không sử dụng bất cứ thực phẩm nào từ động vật bao gồm thịt, sữa, trứng. Ngay cả những vật dụng được làm từ chế phẩm động vật như da, lông, tơ,... người ăn chay thuần cũng không được sử dụng.
Về vấn đề không được sử dụng thực phẩm động vật hằng ngày dẫn đến việc dễ bị thiếu hụt Vitamin B12 dẫn đến thiếu máu ác tính. Để tránh được tình trạng này, người ăn thuần chay phải lựa chọn các món ẩm thực chay có chứa nhiều Vitamin và chất khoáng. Vừa an toàn mà không lo thiếu chất.
4. Nét đặc trưng trong văn hóa ẩm thực chay ở Việt Nam
Ẩm thực chay ngày nay hiện đang được nhiều người trên toàn thế giới hưởng ứng và tiếp nhận nồng nhiệt. Và ở Việt Nam cũng vậy. Nhìn nhận của mọi người về quan niệm ăn chay đã và đang thay đổi từ từ. Nhiều người đã cảm thấy kính nể và khiêm người trước những người ăn chay. Vì thường người ăn chay thường có một tâm hồn thanh tịnh, ôn hòa và quan niệm sống cực kỳ tích cực. Từ khi Đạo Phật bắt đầu được du nhập vào Việt Nam thì đã được tiếp thu nhanh chóng và vô cùng phát triển. Từ đó mà những sinh hoạt, tín ngưỡng liên quan đến Phật giáo đều luôn gắn liền với đời sống của người Việt Nam.
Với quan niệm của người Việt, việc ăn chay và thưởng thức ẩm thực chay là một cách để giảm bớt tội lỗi, tránh sát sanh, thể hiện tình yêu thương bình đắng với muôn loài và giúp con người được nuôi dưỡng đạo đức và lòng từ bi. Nhưng dù bạn có theo bất kỳ một tín ngưỡng gì đi nữa thì việc bạn lựa chọn ẩm thực chay cũng là cách để bạn có thể nâng cao được sức khỏe và tu dưỡng tâm hồn của chính mình.
Sẽ có phần lớn người chọn ăn chay đơn giản là theo sở thích ăn uống. Ăn để thấy tâm hồn nhẹ nhàng hơn, tâm hồng cũng được thanh thản hơn. Tùy theo vùng miền mà ẩm thực chay cũng có chút thay đổi nhỏ để phù hợp với khẩu vị từng vùng.
4.1. Văn hóa ẩm thực chay ở miền Bắc
Đối với người Bắc, các mong ăn được chú trọng bởi nhiều loại gia vị khác nhau. Tạo nên một nét riêng không thể lẫn vào đâu được. Món chay ở miền Bắc thì luôn có sự hài hòa và tinh tế. Không quá cay như ở miền Trung và không quá ngọt như Nam bộ. Ở miền Bắc, bạn có thể dễ dàng tìm được quán phục vụ ẩm thực chay ở trung tâm thủ đô Hà Nội, Phú Thọ, Ninh Bình,…
4.2. Văn hóa ẩm thực chay ở miền Trung
Nói đến ẩm thực chay của miền Trung, phải nói là mang một nét riêng. Vừa truyền thống nhưng cũng vừa hiện đại. Bởi vì những công thức chế biến được xào nấu lại nhằm làm phong phú hơn các món ăn. Tạo ra các món ăn vừa lạ miệng, độc đáo vừa ngon miệng. Vì nằm ở phần eo của Tổ quốc mà miền Trung quanh năm chịu thiên tai, bão lũ. Cũng chính vì vậy mà người dân nơi đây rất coi trọng những món sản vật của quê hương mình.
Ẩm thực chay ở miền Trung cũng được thể hiện hài hòa bản sắc các món ăn cung đinh. Kết hợp cùng với phong cách đường phố, tạo nên một món ăn vừa hiện đại nhưng vẫn giữ được hương vị truyền thống. Nói đến ẩm thực chay tại miền Trung thì chắc ai ai cũng sẽ nhớ đến các nhà hàng chay, quán ăn chay ở Huế. Đây là một trong những nơi có xuất xứ về ẩm thực chay của Việt Nam.
4.3. Văn hóa ẩm thực chay ở miền Nam
Nhờ sự cởi mở và quý khách của người miền Nam, mà hầu hết các món chay ở đây đều mang trong mình một hương vị cực kỳ đặc trưng. Dù không có truyền thống lâu đời như ở miền Bắc hay là miền Trung. Nhưng văn hóa ăn chay ở miền Nam thì lại vô cùng đa dạng và phong phú. Nhắc tới miền Nam thì làm sao bỏ qua được ẩm thực chay Cần Thơ. Nơi đây được xem là một góc nhỏ của cả khu vực miền Nam. Hầu hết các nhà hàng chay đều phục vụ tất cả các món ăn của người Nam bộ.
Chưa kể, ẩm thực chay ở miền Nam còn được ảnh hưởng bởi các nền văn hóa dân tộc khác như Khơme, Chăm hay là người Hoa. Chính vì vậy mà các món ăn đều mang những nét độc đáo riêng. Sự kết hợp giữa truyền thống của các vùng khác và một số quốc gia lân cận đã tạo nên một nền ẩm thực chay vô cùng đặc biệt, thu hút nhiều lượt du khách ghé thăm thưởng thức.
5. Lợi ích của việc ăn chay
Mặc dù ẩm thực chay được nhiều người Việt Nam biết đến và thường được thay thế cho những bữa ăn mặn hằng ngày. Nhưng ít ai biết được lợi ích từ việc ăn chay. Dưới đây sẽ là một số lợi ích của việc ăn chay mà chúng tôi tìm hiểu được:
5.1. Giảm cân
Có rất nhiều người đã bắt đầu tìm hiểu về ẩm thực chay vì học muốn cải thiện chỉ số cân nặng của mình. Họ sẽ ưu tiên sử dụng các thực phẩm liên quan đến các loại rau, củ, quả hơn là các thực phẩm chứa nhiều protein, đạm hay là chất béo. Điều này, giúp người ăn chay kiểm soát được cân nặng dễ dàng hơn. Tránh tình trạng thừa cân béo phì.
Nhưng bạn cần phải tìm hiểu rõ về ẩm thực chay để cân bằng được dưỡng chất. Vì nếu không sử dụng các loại thực phẩm từ động vật như thịt, cá,.. thì bạn dễ bị thiếu chất và suy dinh dưỡng. Đối với phụ nữ mang thai thì nên hạn chế ăn chay trường để đảm bảo được dưỡng chất để em bé có thể phát triển một cách toàn diện.
5.2. Hạ huyết áp
Béo phì được biết đến là nguyên nhân hàng đầu làm tăng nguy cơ gây huyết áp cao. Cũng chính vì vậy mà người ăn chay thường có ít nguyên nhân dẫn đến bị huyết áp cao. Theo một số nghiên cứu cho thấy thì người ăn mặn và sử dụng các sản phẩm từ động vật thường có xu hướng dễ tăng huyết áp hơn.
Chưa hết, thực tế còn cho thấy, hầu hết những người ăn chay đều có lối sống vô cùng tích cực và sức khỏe cũng vô cùng tốt. Những người chuyển từ ăn mặn sang ăn chay trường thường có những thói quen tốt như độc sạch, thiền định, tập yoga, không ăn những đồ cay nóng, … Tạo nên một lối sống tích cực và khoa học, tốt cho sức khỏe lại còn hạn chế được những bệnh lý xấu.
5.3. Trách nguy cơ mắc bệnh động mạch vành
Theo một số nghiên cứu thống kê đã đưa ra, người dùng ẩm thực chay có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do bệnh mạch vành là vô cùng thấp. Vì trong khẩu phần của người ăn chay đều sử dụng rất ít chất béo, ít Cholesterol và nhiều chất xơ. Nên những người ăn chay thường có nồng độ Cholesterol xấu trong máu rất thấp. Hạn chế được nhiều nguy cơ dẫn đến tình trạng sợ vữa và tắc nghẽn động mạch,...
5.4 Giảm nguy cơ ung thư
Với thành phần chính là chất xơ, ít chất béo hòa tan nên người ăn chay thường có thể tránh được nguy cơ mắc bệnh ung thư, đặc biệt là ung thư vòm họng, ung thư đại tràng,… Những chất được phân hủy từ chất béo hòa tan có trong động vật đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc ung thư đại tràng. Trong khi đó, những thành phần có trong ẩm thực chay còn chức rất nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn ngừa ung thư cao.
Trên đây là tất cả các thông tin về ẩm thực chay mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Mong những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu hơn về ẩm thực chay.
Hãy theo dõi chuyên mục Ẩm thực của Egg Ventures để nhận được nhiều thông tin du lịch bổ ích và mới nhất bạn nhé! Đừng quên Save Extra vẫn luôn cập nhật những ưu đãi hấp dẫn về du lịch và mua sắm, truy cập Save Extra để mua sắm hoàn tiền thả ga bạn nha.
コメント